Luật Ngân sách Nhà nước 2015 - Trớ trêu thấy rõ
Là một thanh niên sống giữa thời đại công nghệ, mỗi lần nghe đến từ 'ngân sách nhà nước', bạn có thấy như mình vừa lạc vào thế giới của những phép toán không hồi kết không? Ủa, chuyện đó tất nhiên thôi! Bởi lẽ, Luật Ngân sách Nhà nước 2015 không chỉ là một mớ quy định giấy trắng mực đen, mà còn khiến người ta muốn khóc về độ trớ trêu của cuộc sống.
Đầu tiên, chúng ta phải nói đến sự phân bổ ngân sách không đều, như một chiếc bánh pizza mà phần lớn lát dày ngon được xơi bởi những thành phố lớn. Trong khi đó, quê nghèo vẫn giữ miếng vỏ khô khan. Đúng là, 'tiền thì ít mà hít thì nhiều'!
Rồi cơ chế kiểm soát thì sao? Nghe như là chuyện cổ tích vậy. Luật có nói tới việc giám sát nghiêm ngặt lắm, nhưng cơ chế không chặt, thành ra dễ như câu chuyện con dê và hàng rào lỏng lẻo. Không góp vui chứ lãng phí thì cứ gọi là như trào chảy.
Và đây, thiếu sự linh hoạt. Đã bao lần bạn chứng kiến cảnh ngân sách như một người cao niên không kịp thời trang bị đủ đồ bảo hộ trước những cơn sóng thay đổi của kinh tế? Nói như bạn trẻ giờ là 'bị úp bô chưa kịp phanh'. Quá thật!
Chưa kể đến sự trùng lặp giữa các văn bản pháp luật khác. Mỗi khi có một quyết định tài chính, người dân cứ ngỡ mình đang đọc một truyện trinh thám dày cộp. Thật sự là tôi không biết nên khóc hay nên cười nữa...
Cuối cùng, hãy thử làm nhà dự báo thời tiết xem, bạn có biết hôm nay ngân sách có gì 'bão' không? Ừ thì, Luật ngân sách 2015 có đưa ra tinh thần dự báo và kế hoạch trung dài hạn, nhưng mỗi lần biến động xảy ra, ai đó lại tự hỏi 'Ủa vậy sao trớ trêu ghê!'.Các yếu tố phức tạp này chính là nguyên nhân khiến việc quản lý ngân sách đôi lúc trở thành một trò chơi trốn tìm không hồi kết.
Quản lý nợ công 2009 và hệ quả năm 2015
Để nói về nợ công là phải nói ngay đến cái cảm giác lắc đầu ngao ngán tưởng chừng như bị ai đó mượn tiền không trả. Năm 2009, trong một mớ bòng bong kinh tế sau cuộc khủng hoảng toàn cầu 2008, Việt Nam tựa như một ca sĩ mới nổi cố gắng giữ thăng bằng trên sân khấu đầy áp lực của cuộc thi hát quốc tế. Cuộc thi ấy không đơn thuần chỉ là vỗ tay khen ngợi, mà còn đòi hỏi một khả năng quản lý nợ công tài tình không kém chiêu trò hô biến của ảo thuật gia.
Vào lúc ấy, chính phủ không còn cách nào khác ngoài việc bấm nút ‘kích thích kinh tế’ với hy vọng GDP nhảy vọt như thần đồng toán học trong cuộc thi quốc tế. Nhưng khổ nỗi, để cho 'bé GDP' lớn nhanh, Việt Nam phải 'nuôi nấng' bằng cách tăng chi tiêu công, cứ như ai đó cắm máy in tiền và không quên đính kèm lời nhắc: "trả nợ sau nha!".
Quản lý nợ công trong bối cảnh này cũng giống như việc chơi trò nhảy dây: nếu dây quá ngắn, lúc bật nhảy lên dễ vấp (quản lý chi tiêu không khéo, nợ công tăng cao). Chiến lược của chính phủ lúc đấy là: thay vì mượn tạm tiền từ mấy ông chú hàng xóm thích kèm theo điều kiện - vay từ các tổ chức quốc tế với lãi suất hấp dẫn như 'black Friday'.
Năm 2015, như một cái kết đẹp của phim truyền hình dài tập, Việt Nam tự hào đã tăng trưởng kinh tế tích cực dù đang gánh món nợ công to oành. Chuyện dài lan man lấn sân sang áp lực tài chính: khi nhấn nút ‘pause’ trên máy in tiền, nhìn lại mới hoảng hồn thấy nợ công chất như núi Ba Vì, buộc lòng phải làm tờ trình sổ nợ cho bài toán quản lý tài chính lâu dài.
Câu chuyện quản lý nợ công không khác gì một cuộc hôn nhân giữa hai phía, và phải nói là rất cần một thứ gọi là 'quản lý tốt và minh bạch' để mà mọi thứ khỏi đứt gánh giữa đường. Hàng loạt biện pháp như là thêm vị giá trị cho vốn vay, nâng cao tính minh bạch trong việc chi tiêu - cứ như chương trình giảm cân có giáo trình bài bản và đầy sức thuyết phục.
Chắc chắn, bài học từ năm 2009 sẽ là chiếc chìa khóa vàng mở ra cánh cửa khôn ngoan trong các quyết định kinh tế sau này. Vì thật sự, sống chung với nợ công cũng như giải một trò chơi Robinhood: bớt tiêu chỗ này, thêm chỗ kia, tránh tình trạng tiêu mấy cũng không đủ trả nợ. Và các biện pháp đã thực hiện trong năm 2015 có lẽ sẽ tạo ra một tương lai tài chính bền vững, giống như một game thủ xây dựng đế chế vàng, miệt mài từng bước tiến lên trong thế giới game phẳng.
Chứng khoán và Ngân hàng: Hai Bờ Vai Trong Năm 2015
Thưa các thanh niên gái trai trẻ tuổi, những người đang cố gắng để không bị xã hội ‘úp bô’ đến ngộp thở, thì 2015 chính là một năm đầy thú vị trong câu chuyện tài chính của Việt Nam! Năm đó, chúng ta lúc nào cũng nghe người ta đi ca ngợi về hai bờ vai mạnh mẽ của nền kinh tế - chứng khoán và ngân hàng. Vậy chuyện gì đã ra, và liệu chúng có 'đôi bờ vai' vững chắc như lời đồn hay không?
Bắt đầu từ thị trường chứng khoán, nơi mà anh em đầu tư năm ấy đã có phen choáng váng bởi những con số nhảy múa như... đi trẩy hội. Chẳng phải làm gì nhiều, chỉ cần nhìn vào bảng điện tử là có thể 'khóc cười trong một dòng trạng thái'. Thị trường năm ấy ghi dấu cả nước cũng xôn xao khi VN-Index đã tỏ ra khá 'dễ thương', tăng nhẹ so với đầu năm nhờ các cơn sóng ngoạn mục đến từ dòng vốn nước ngoài. Niêm yết mới thì như kiểu một buổi thi 'Vietnam’s Got Talent' với hàng loạt các công ty lớn nhỏ khoe sắc cam, xanh lá đủ loại như Vinamilk hay FPT. Chính phủ thì rất ‘hiểu chuyện’, triển khai nhiều chính sách để vừa khéo léo đẩy thị trường đi lên, vừa bảo vệ đồng lì xì cho các nhà đầu tư một cách ấm áp.
Nhưng kể cả khi có nhiều niềm vui như vậy, mặt tối của chứng khoán cũng vẫn là điều khiến người ta không khỏi phải lắc đầu. Các yếu tố vĩ mô, biến động từ thị trường quốc tế cứ như những bài kiểm tra bất ngờ trong giờ toán, không ai báo trước. Mà nhắc đến kiểm tra thì không thể không nhắc đến ngân hàng, những chiếc két sắt tưởng như không có gì lọt qua nổi nhưng thực ra thì cũng vẫn cần cải cách như ai.
Năm 2015 được xem là năm tái cơ cấu 'không có gì ngạc nhiên' của hệ thống ngân hàng. Tưởng như ông chủ của các ngân hàng ai ai cũng sẽ buồn như ‘bò mất sữa’, nhưng nhìn lại thì các biện pháp cải cách, xử lý nợ xấu, hay sáp nhập hóa ra lại là những quyết định sáng suốt giúp hệ thống ngân hàng bền vững hơn từng ngày một. Ngân hàng Nhà nước cũng chẳng ngồi yên, cứ liên tục tung ra chính sách giúp tín dụng tăng trưởng mà vẫn cầm được ' đầu tàu lạm phát'.
Một điểm sáng khác trong năm 2015 chính là bước ngoặt quan trọng khi Việt Nam bắt đầu tham gia sâu rộng hơn vào thương mại và kinh tế toàn cầu. Điều này giống như một tấm bằng tốt nghiệp điểm cao giúp ngân hàng tự tin cạnh tranh quốc tế, cải cách từ hệ thống pháp lý cho đến các hoạt động hiện đại hóa.
Tổng kết lại, năm 2015 có thể coi là một năm đầy ắp sự kiện và thay đổi nhưng cũng vô cùng bất ngờ cho hai bờ vai mạnh mẽ của nền kinh tế, chứng khoán và ngân hàng. Những nỗ lực của chính phủ cùng các động thái cải cách rõ ràng đã tạo điều kiện cho thị trường chứng khoán và ngân hàng phát triển ổn định và mạnh mẽ. Và nếu bạn đọc thử cảm thấy hơi mệt mỏi, hãy nhấp vào đây để cùng thư giãn một chút nhé!”
Bảo hiểm và cuộc đua không hồi kết năm 2015
Mọi người cứ nghĩ rằng chỉ bóng đá hay thể thao mới có cuộc đua cạnh tranh gay gắt, nhưng thật ra ngành bảo hiểm năm 2015 cũng chẳng kém cạnh phần nào. Năm ấy, các công ty bảo hiểm đang mải theo đuổi giấc mơ lớn, không chỉ là mang đến dịch vụ ổn định mà còn là sáng tạo những sản phẩm mới, hòng chiếm lĩnh trái tim khách hàng nhanh nhất có thể. Nhìn vào cảnh tượng ấy, nhiều người đã tự hỏi 'Ủa, sao giống Fast and Furious quá vậy trời?'.
Đầu tiên, hãy nói về cạnh tranh gay gắt. Những gã khổng lồ trong ngành bảo hiểm truyền thống từ lâu đã phải 'đổi gió' trước làn sóng công nghệ bảo hiểm (InsurTech) mới nổi. Những kẻ mới gia nhập sử dụng công nghệ hài hước đến mức trước giờ còn nghĩ công ty bảo hiểm nào cũng như mấy bộ phim Hàn Quốc dài tập, chỉ một màu đơn điệu và cứng nhắc. Nhưng giờ đây, InsurTech mang công nghệ vào trong găng tay, giúp bảo hiểm linh hoạt hơn, hiệu quả hơn, giống như việc bạn đang cầm một chiếc điện thoại thông minh thay vì chiếc điện thoại cục gạch của năm nào.
Công nghệ và đổi mới đã thật sự lột xác ngành bảo hiểm. Với sự phát triển của dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, các công ty bảo hiểm giờ đọc dữ liệu dễ như bạn đọc status trên mạng xã hội. Họ vừa phân tích, vừa dự đoán, vừa sáng tạo để cho ra những sản phẩm bảo hiểm ưu việt nhất. Cũng nhờ đó mà ai mà chẳng mê, thấy cái gì cũng có ứng dụng công nghệ vô, bạn cũng sẽ cảm thấy mình đang sống trong tương lai.
Có thể kể đến những quy định và chuẩn hóa đã xuất hiện trong năm 2015. Ở châu Âu chẳng hạn, luật Solvency II ra đời, quy định yêu cầu về vốn. Nghe có vẻ hơi giống khóa luận tốt nghiệp, nhưng quan trọng là nó giúp ngành bảo hiểm ổn định hơn, tránh hiện tượng 'sập tiệm'. Đó là nhờ sự chuẩn hóa, khi tất cả phải tuân thủ một bộ quy chuẩn cho lành mạnh.
Năm 2015 cũng là lúc khách hàng có xu hướng số hóa, đòi hỏi bảo hiểm ngày càng linh hoạt hơn, minh bạch hơn. Không chỉ muốn giao dịch tại quầy như xưa, họ còn muốn có thể bấm nút là có ngay dịch vụ. Chính vì vậy, bảo hiểm trực tuyến như 'trên mây' đã xuất hiện. Ai bảo nghệ thuật chỉ dành cho nghệ sĩ, bảo hiểm cũng là một cuộc chơi nghệ thuật cả đấy!
Nói chung, việc phụ thuộc vào dữ liệu đã khiến các công ty bảo hiểm trở thành những người bạn thân thiện, luôn luôn sát cánh cùng khách hàng. Dữ liệu không chỉ giúp họ kết nối mà còn khiến khách hàng cảm thấy 'à, hóa ra tôi cũng là một phần quan trọng'. Cứ như thế, bảo hiểm năm 2015 đã sống dậy qua từng ngày nhờ sự cải tiến liên tục và một chút gia vị của hài hước.
