Mạng xã hội và văn hóa cộng đồng: Trái đắng hay ngọt?
Trước khi nói chuyện mặt trái, hãy cùng nghe câu chuyện ngọt ngào mà mạng xã hội (MXH) đã mang lại cho văn hóa cộng đồng nhé. Đầu tiên, MXH giống như một buổi họp lớp không bao giờ kết thúc, nơi ta có thể gặp gỡ bạn cũ, kết bạn mới, ngay cả khi họ ở tận bên kia bán cầu. Nhờ có MXH, chúng ta có thể khoe ảnh cây xoài nhà mình, cùng công thức nướng bánh tỉ mỉ như masterchef, chỉ để trong một nốt nhạc. Mọi người có thể chia sẻ niềm vui, nỗi buồn hay chúc mừng sinh nhật mà không cần nhớ chính xác ngày - chỉ cần Facebook nhắc!
MXH cũng giống như một liều vitamin C, thúc đẩy chúng ta hòa mình vào các hoạt động từ thiện, tình nguyện. Đã bao lần bạn thấy tin về một hoàn cảnh khó khăn được hàng ngàn lượt chia sẻ, và sau đó, phép màu đã đến với họ nhờ sự chung tay từ cộng đồng? Nếu chưa từng, thì bạn có thể là "sống trong hang" đấy!
Nhưng rồi, bên cạnh sự ngọt ngào, cũng xuất hiện trái đắng. Không thể phủ nhận, văn hóa ứng xử trên mạng đang bị thử thách nghiêm trọng. Chỉ cần một hành động không vừa mắt, MXH có thể biến thành một bãi chiến trường với những bình luận cãi vã không khoan nhượng. Thật không dễ chịu khi thấy một nơi lẽ ra là để kết nối giờ đây thành nơi "đấu võ mồm" bằng cách gõ phím.
Để hạn chế trái đắng này, cần có sự cố gắng từ phía chúng ta - những cư dân mạng. Hãy nâng cao tinh thần "nhập gia tùy tục", nhớ rằng sau mỗi tài khoản là một con người thật. Một khi chúng ta biết tôn trọng nhau trên không gian mạng, thì MXH mới thực sự trở thành một nơi mà ai cũng muốn quay về.
Theo nghiên cứu, việc sử dụng MXH một cách thông minh và đạo đức thật sự mang lại nhiều điều ngọt ngào hơn đắng cay. Nào, hãy cùng nhau tạo nên một thế giới mạng an toàn, nhân văn và mang đậm bản sắc Việt Nam nhé!
Làm cách nào mạng xã hội cầu nối văn hóa quốc tế?
Chào cả nhà, chắc hẳn các bạn đã từng tự hỏi: Làm cách nào mạng xã hội trở thành cầu nối văn hóa quốc tế mà không cần visa không? Để mình kể nghe! Nhớ hồi xưa, muốn học tiếng Anh ra hồn thì phải mở từ điển giấy, còn bây giờ chỉ cần nhấp chuột là có ngay một biển cả kiến thức từ bển tràn về. Mạng xã hội như một chiếc đò thần kỳ, chở cả văn hóa của mỗi nước băng qua đại dương số để đến với nhau. Đúng là thời đại 4.0, chẳng mấy chốc ngồi nhà vẫn "du lịch" khắp năm châu!
Trên Facebook, YouTube hay Twitter, chẳng cần biết bạn đang ở Hà Nội hay Los Angeles, chỉ cần chăm chỉ lướt là có thể “bắt sóng” được từ tiếng hò dân tộc cho đến phong cách sống của hội Gen Z khắp nơi. Y như rằng, bạn bè quốc tế cũng ghi điểm mạnh mẽ trong lòng người Việt bởi cách chào buổi sáng cực chất "Good morning Vietnam!". Cứ như thế, văn hóa mỗi ngày một lan tỏa, lắt léo đi vào từng cái like, share và bình luận. Mọi người từ những đất nước khác nhau đều có thể "tám" chuyện dưới một meme duy nhất, chẳng phải là hoành tráng lắm sao?
Và không chỉ dừng lại ở đó, Facebook hay Instagram cũng giúp hình ảnh đất nước ta được lan tỏa, từ pông (phong) cách chào hỏi đến nền văn hóa ẩm thực mang đậm hương vị phở và bánh mì. Mạng xã hội như cây đũa hút từ thiện từ mọi miền trời đưa về, kết nối tấm lòng của những con người xa lạ với nhau vì những mục tiêu chung. Đã có không ít lần các chiến dịch từ thiện chỉ cần một status để trở thành một làn sóng yêu thương, lan tỏa sức nóng không thể cưỡng lại. Nói nghe tưởng dễ, nhưng đâu phải ai cũng có khả năng đó!
Nếu mạng xã hội như một tính từ, thì ai là danh từ? Câu trả lời là các nền tảng báo mạng điện tử song ngữ hay đa ngôn ngữ, nơi mọi giá trị văn hóa truyền thông đều được quốc tế hóa. Chắc chắn khi xem một clip về lễ hội dân gian từ dải đất Nam Trung Bộ, người bạn ngoại quốc nào cũng phải trầm trồ khen rằng "ẩm thực Việt” thật sự đáng để tìm hiểu. Và, qua những dòng tin tức sắc bén của nền tảng báo, chính chúng ta lại học hỏi thêm không ít nét độc đáo từ văn hóa bạn bè bốn phương.
Nếu có ai còn nghĩ mạng xã hội chỉ là nơi "sống ảo" thì... Ôi thôi! Mong là qua đây, bạn đã thấy rằng, dưới nhiều góc cạnh, nó còn là một công cụ hữu ích, gắn kết văn hóa chúng ta với thế giới xung quanh, một cách tự nhiên như hơi thở. Làm cách nào mạng xã hội có thể trở thành cầu nối văn hóa quốc tế? Đơn giản! Hãy nhớ: Chỉ cần một cú click, bạn đã mở cánh cửa đến với thế giới đầy sắc màu!
Mạng xã hội và kinh tế nông thôn: Câu chuyện chưa kể
Đã bao giờ bạn ngồi giữa đồng quê mênh mông, bên những khóm lúa reo vui trong gió mà lại mơ về chuyện bán gạo... online? Nghe có vẻ như đang 'bán muối' vậy, nhưng trong thời đại số và sự phát triển như vũ bão của mạng xã hội, mọi chuyện đều có thể.
Mạng xã hội, đặc biệt với sự lan tỏa nhanh như vũ bão của các nền tảng như Facebook, Instagram đã trở thành cây cầu nối, đưa những sản phẩm 'cây nhà lá vườn' từ những miền quê xa xôi, dường như chỉ hiện diện trong câu chuyện của bà của mẹ, vươn xa tới tầm thế giới. Này nhé, bạn mở app ra và "Tèn ten, một thế giới hữu tình toàn mắm quốc hồn quốc túy đang chờ bạn ra tay 'chốt đơn'." Nhưng cuộc chơi này không đơn giản chỉ là "mua vui cũng được một vài trống canh" mà còn là một cuộc cách mạng thật sự trong việc bán hàng ở nơi 'đất nông thôn, người đi chợ trực tuyến'.
Nói thì dễ, làm sao cho dễ? Thực ra, nhiều 'bác' nhà ta khi nghe đến 'thương mại điện tử' đã kiểu "ủa đù, sao nghe xa lạ dữ". Quả thật, việc chuyển từ việc "ghi chép bằng tay còng tay" sang dùng mạng xã hội để quảng bá sản phẩm, đòi hỏi một quá trình "thay não" không hề đơn giản.
Tuy nhiên, có nhiều địa phương đã bắt đầu mạnh dạn vượt ra khỏi cái bóng truyền thống. Điển hình như nhiều người dân ở Tiền Giang, Long An đã chớp lấy cơ hội, tận dụng mạng xã hội để biến '42kg vải thiều' trên sân nhà thành món hàng hot đến tận xứ sở Kim Chi. Tương tự, với sự dìu dắt của chính quyền, họ cũng đã tích cực trong các buổi huấn luyện từ cách lập tài khoản đến việc 'bắt trend' trên môi trường số. Cứ thử tưởng tượng mà xem, một chú bán rau tự dưng rành đến mức 'livestream da giẻo da dai', ai mà không 'bái phục' tài cừ khôi này!
Mặc dù nhiều người đã bắt đầu tạo ra những bước nhảy vọt trong việc thương mại điện tử, thực tế vẫn còn khá nhiều bà con chưa quen việc "giao lưu qua phím". Vẫn còn đó những ánh mắt ngại ngần trước máy tính, những ngón tay chưa thuần thục gõ gõ những con chữ đáng thương trên màn hình điện thoại. Và hơn nữa, dù 'lên mạng' là niềm vui, nhưng 'cây cầu công nghệ' vẫn chưa thể nối dài tới những nơi sóng điện thoại không có trong hệ điều hành.
Tóm lại, 'ta đây lên mạng xã hội chứ không đùa đâu' - một câu nói có ý nghĩa khi nhìn vào lăng kính kinh tế nông thôn đang chuyển mình nhờ mạng xã hội. Nhưng để 'bán thành thần', vẫn cần một cái nhìn chiến lược và không ngừng tiếp cận những kiến thức mới. Khả năng bền vững của nền kinh tế nông thôn, bao gồm cả việc 'bán cám online', vẫn gắn chặt với việc không ngừng học hỏi, nâng cấp kỹ năng của người dân. Và bạn biết không, nếu bạn đang đọc những dòng này, có khi cũng đã tới lúc cùng xuống đồng, nhưng với tinh thần 'công nghệ số' đấy nhé!
Mạng xã hội: Truyền thông thay đổi nhận thức sức khỏe sinh sản
Nếu có ai đó bảo bạn rằng mạng xã hội không có ảnh hưởng gì đến cuộc sống, thì chắc chắn là họ sống trong một hang động nào đó, cách xa Wi-Fi và bất kỳ chiếc điện thoại thông minh nào. Đừng vội chê trách họ, có thể họ chỉ đang tìm cách giữ cho não bộ thoát khỏi cảnh bị 'úp bô' bởi mạng xã hội. Nhưng thực tế thì, ở đời sống hiện đại này, ai cũng bị cuốn vào vòng xoáy mạng xã hội - nơi mà sức khỏe sinh sản giờ đây cũng không còn là chuyện riêng lẻ dưới cái sự 'nhúng tay' của công nghệ thông tin nữa rồi!
Nào, hãy thử tưởng tượng một ngày đẹp trời, mới sáng ra bạn đã thấy hàng loạt quảng cáo về 'bí quyết sinh sản thành công' hiện lên trên feed Facebook của mình. Thật sự là tôi không biết nên khóc hay nên cười nữa... Nhưng đừng hốt hoảng, vì điều này cho thấy tác động rõ rệt của mạng xã hội trong việc truyền tải thông tin y tế. Các dịch vụ hỗ trợ sinh sản giờ đây được quảng bá rầm rộ như một mũi tên xuyên thấu vào cuộc sống của mỗi người dùng mạng xã hội.
Thực tế tại các địa phương như Bắc Ninh, mạng xã hội đã được sử dụng để truyền tải không biết bao nhiêu là bài viết liên quan đến phòng chống mất cân bằng giới tính khi sinh và chăm sóc sức khỏe sinh sản. À, và còn vô số mẹo chăm sóc sức khỏe từ tiền hôn nhân cho đến cách Go Go Power Ranger chống đẩy bệnh truyền nhiễm!
Nhưng, đương nhiên, không chỉ là toàn lợi ích. Cũng có những câu chuyện đằng sau bức màn quen thuộc ấy. Chẳng hạn, quyền riêng tư – thứ mà nếu không chú ý, bạn có thể thấy mình bất ngờ nổi tiếng khi một video khám sức khỏe sinh sản của bạn bỗng dưng trở thành 'hot trend' mà chưa hề xin phép bạn. Chẳng ai muốn mình trở thành ngôi sao mạng xã hội trong một tình huống như vậy, đúng không nào?
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng mạng xã hội cũng đang ngày càng giúp thay đổi cái nhìn của xã hội về vai trò của phụ nữ trong khoa học công nghệ. Những bài đăng và chiến dịch trên mạng đang giúp nâng cao nhận thức và khuyến khích nữ sinh tham gia vào các lĩnh vực kỹ thuật, nơi mà từ trước đến giờ bị coi là 'lãnh địa nam giới'. Thậm chí, các vấn đề bất bình đẳng giới cũng được 'lên sóng' để kéo xã hội gần nhau hơn một chút.
Vậy mới nói, mạng xã hội đúng là như một chiếc gươm hai lưỡi, vừa tạo cơ hội nhưng cũng song song tiềm ẩn những hiểm họa 'trời ơi đất hỡi' nếu không được cẩn thận quản lý. Nhân đây, để cân bằng giữa hài hước và thực tế, các bạn có thể tham khảo bài về cách giữ bình tĩnh giữa đời thường của tôi để tìm chút niềm vui nhé!
Thế nên, hãy tiếp tục sử dụng mạng xã hội như một công cụ học hỏi và nắm bắt thông tin, nhưng nhớ đừng bị 'úp bô' khi chưa kịp phanh nhé!
