Bajau biển: Hành trình của người du mục không cần GPS
Xin chào các bạn trẻ mãi không già, hôm nay chúng ta hãy cùng nhau khám phá một hành trình siêu thú vị của một bộ tộc du mục biển mang tên Bajau, những người mà tôi thề là nếu có cuộc thi "Ai không cần GPS giỏi nhất?" chắc chắn họ giật giải nhất. Người Bajau không chỉ nổi tiếng với khả năng sống sót trên biển mà còn là những kỷ lục gia lặn biển vô địch, thật sự không cần xe tăng vẫn bơi ra chiến trường! Họ không cần đến bất kỳ công nghệ hiện đại nào, chỉ cần chiếc lepa-lepa của mình và một chút kiến thức về dòng chảy là họ có thể "vượt đại dương" như đi... cắm trại.
Các bạn có bao giờ tưởng tượng đến việc đi du lịch mà không cần bất kỳ thiết bị định vị nào, chỉ dựa vào... linh cảm không? Người Bajau đã sống như vậy đấy. Thay vì cầm theo bản đồ giấy (giả sử có), hoặc vác theo chiếc GPS to đùng, họ chỉ cần nhắm mắt và cảm nhận bằng nửa bộ não thế hệ trước. Nó giống như khi bạn tìm đường về nhà sau buổi tiệc nhưng ảnh hưởng của cồn đã khiến trí nhớ bạn mất phương hướng – chỉ có điều, người Bajau không bao giờ lạc lối!
Cũng như mọi cuộc sống du mục khác, hành trình của người Bajau không bao giờ đơn giản. Khi bạn đang ở trong văn phòng với máy lạnh mát mẻ, việc họ sống trên những chiếc thuyền gỗ bé nhỏ giữa đại dương xanh biếc nghe có vẻ như một phiên bản khác của Sinh tồn giữa thiên nhiên hoang dã. Trên thực tế, cuộc sống của họ chứng minh cho chúng ta thấy rằng nhờ việc nắm rõ thiên nhiên, họ vừa có thể duy trì cuộc sống, vừa bảo vệ những trải nghiệm quý giá của mình và môi trường xung quanh khỏi bị 'úp bô'.
Nếu bạn cũng đang tự hỏi, điều gì khiến người Bajau có khả năng lặn sâu đến vậy? Đừng lo lắng, họ không phải là những siêu nhân hay đến từ một hành tinh nước nào cả. Hóa ra, qua nhiều thế hệ sống dưới nước, cơ thể người Bajau đã tiến hóa với lá lách to hơn bình thường, giúp lưu giữ oxy hiệu quả như một chiếc "bình dưỡng khí" tự nhiên! Điều này chắc chắn sẽ khiến những vận động viên bơi lội Olympic phải ngả nón kính phục đó.
Vậy cuối cùng chúng ta học được gì từ câu chuyện của người Bajau biển? Một là, đôi lúc công nghệ không phải là thứ duy nhất xác định khả năng sinh tồn của bạn. Hai là, giữa cuộc sống ồn ào và đầy thử thách, vẫn có những nơi cần chúng ta tìm về tiếng gọi của thiên nhiên và nghe trái tim dẫn lối thay vì chỉ trừ vào GPS. Như một số du khách đã nhận ra khi tìm lại chính mình trong những hành trình du lịch không bàn phím, đôi lúc bản đồ duy nhất chúng ta cần là trí tuệ và kinh nghiệm truyền miệng từ những người đi trước.
Miền Tây nước nổi: Vượt qua mùa lũ như một nghệ thuật
Mỗi năm, khi đến khoảng tháng 9 đến cuối tháng 11, miền Tây sông nước lại đón chào một chuyến đi không vé, không cần hộ chiếu mà ai cũng phải trải qua - mùa nước nổi. Ờ thì, nghe qua thì thấy hoang mang như kiểu bị úp bô bất đắc dĩ nhưng thực chất, đối với bà con miền Tây, đây chính là nghệ thuật sống vừa khéo léo, vừa bản lĩnh mà không phải ai cũng học được. Thật sự, tôi không biết nên khóc hay nên cười nữa, giữa dòng nước mênh mông ấy, người dân lại xoay xở được đủ chiêu sinh tồn.
Ta nói, sống với thiên nhiên mà không biết hòa mình cùng nó thì khác nào tự tìm đường đẩy mình vào bể khổ. Người dân miền Tây đã sáng tạo ra cách sinh hoạt độc đáo đậm chất nghệ thuật trong mùa lũ này. Họ giăng lưới, cất vó, chích điện (à, kiểu này thì không khuyến khích nha), tất cả với mục tiêu bắt được những con cá đồng đang bơi lội lung tung như mấy đứa trẻ đi chơi không sợ mẹ la. Còn về phần bảo vệ tài sản, có nhà lo treo xuồng, thóc đến tầng hai còn tôi mỗi khi nhớ miền Tây, chỉ thấy nhớ những cái sân mênh mang nước bạt ngàn, quyện chút mùi bùn ngai ngái mà thương.
Chẳng cần xanh mướt như mùa lúa nhưng mùa nước nổi lại là dịp tụi tụi miền Tây làm mới phong cách canh tác. Nuôi cá, thu hoạch thủy sản trong nước lũ, thêm nước phù sa bồi đắp. Vụ sau, nền đất màu mỡ hơn, năng suất cao hơn. Đúng là cuộc sống chỉ toàn điều kỳ diệu khi biết nhìn lạc quan.
Mà vui nhất chắc hẳn là dân du lịch. Mấy ai ưa thích cảnh sắc yên bình, muốn tận hưởng chút thiên nhiên chưa nhuốm mùi đô thị, hãy cứ đến miền Tây mùa này, thử sống hòa mình với nước, với con người chỉ có tiếng xe máy che lấp hết âm thanh quảng cáo. Mùa lũ đến, không chỉ là mùa du lịch mà là mùa các lễ hội tưng bừng, chợ vùng ngập nước cứ thế mà nhộn nhịp. Các phiên chợ nổi buôn bán tấp nập, tưởng không vui mà vui không tưởng.
Nói cho cùng, mùa nước nổi ở miền Tây không chỉ là thử thách, mà là cơ hội. Khéo léo nắm bắt, nó trở thành nghệ thuật sống hội tụ nét đẹp của bản sắc văn hóa vùng sông nước, tạo ra những giá trị kinh tế bền vững. Tune lú, vượt qua mùa lũ chỉ cần chút hài hước, yêu đời, yêu người và yêu cả sự bất ngờ của thiên nhiên.
Minh Hằng và hành trình tìm chính mình trên 4 bánh
Nếu bạn đã từng mơ được vi vu qua những cánh đồng xanh mướt, khám phá từng ngóc ngách của quê hương mình chỉ cần bằng một chiếc xe máy, thì bạn sẽ thích câu chuyện của Minh Hằng. Ủa chứ không phải mơ mua xe hơi, sắm nhà lầu à? À thì, ước mơ ai mà chẳng được, nhưng Minh Hằng thì chọn cách đơn giản hơn mà chẳng hề kém phần lãng mạn.
Cách đây khoảng một năm, Minh Hằng quyết định xách balo lên và rời khỏi Hà Nội phồn hoa để chu du khắp nơi trên quê hương hình chữ S. Không phải đi công tác, không phải chuyến công du ảo diệu. Chỉ đơn giản là việc dành thời gian cho chính mình, để “trông hơn nhìn” vào những thăng trầm cuộc sống.
Khởi hành từ thủ đô, Minh Hằng đã rong ruổi qua bao con đèo, bao bãi biển và qua vô vàn những khoảnh khắc 'bị úp bô chưa kịp phanh'. Từ một công việc nhiếp ảnh viên có vẻ như khá hấp dẫn với nhiều bạn trẻ, nhưng lại khiến cô cảm thấy 'chơi vơi như cây chờ ngày héo'. Thế là bùm, cô lên xe và đi tìm hy vọng mới.
Trên hành trình đó, Minh Hằng đã chọn cách gần gũi với thiên nhiên, cảm nhận từng cơn gió, từng thay đổi của đất trời. Cô nàng chẳng cần nhà lầu hay đất vườn gì đâu, 'mái nhà' của cô lúc này chỉ là bầu trời rộng lớn và con đường phía trước. Nghe mà thiệt xúc động, phải không?
Không chỉ dừng lại ở việc khám phá phong cảnh đẹp dọc chiều dài đất nước, Minh Hằng còn đắm mình vào chuyến hành trình tinh thần qua việc tìm hiểu Phật giáo. Cô cho biết, điều này giúp cô trút bỏ được nhiều phiền muộn đời thường. Thế là từ một người suốt ngày lo lắng chuyện nọ chuyện kia, giờ đây Hằng đã học cách sống chậm lại để lắng nghe chính mình hơn.
Ở tuổi 38, sau khi kết thúc hành trình, Minh Hằng không chỉ là một người mẹ hạnh phúc mà còn là một nghệ sĩ với góc nhìn nghệ thuật sâu sắc và đời thường hơn. Gì chứ, cô vẫn luôn tin rằng hạnh phúc không chỉ nằm ở những đỉnh cao vinh quang hay những hợp đồng béo bở, mà chính là trong hành trình tự khám phá và yêu bản thân mình.
Hành trình của Minh Hằng nhắc nhở chúng ta rằng, đôi khi ta phải rời khỏi vùng an toàn, tự mình bước ra ngoài 'ôm' lấy những trải nghiệm mới, giống như việc trút bỏ gánh nặng công việc để tắm mình trong dòng nước của tự do. Nên nếu mai này bạn cũng thấy mình cần một chút gì đó thay đổi, hãy nhớ rằng có hàng nghìn con đường nhỏ đang chờ bạn khám phá đấy.
Khám phá giá trị văn hóa và sự thích nghi trong đời sống du mục
Thế giới du mục, một bức tranh đầy màu sắc pha trộn giữa truyền thống và hiện đại, vừa mang tính phiêu lưu, vừa thử thách lòng kiên nhẫn của các bạn trẻ. Nhìn vào cách mà người Bajau biển hay cư dân vùng nước nổi ở Mê Kông chật vật với dòng đời - đúng nghĩa đen đấy nhé – chúng ta mới thấy, ừ thì không phải chỉ có mỗi mình ta bị úp bô đâu!
Chuyển qua đời sống du mục truyền thống mà dân Bajau đang lắc lư trên những con lepa-lepa, bạn có thể thấy họ bơi lội trong "bể chiều ngang" thay vì "bể tình yêu", kiếm sống theo cách người bình thường chỉ thấy trong game chiến thuật. Chúng tôi kiểu như đang sống trong Matrix, còn họ thì sống nhởn nhơ giữa những đợt sóng mà không bao giờ nạp tiền vào tài khoản điện thoại, bởi vì sóng biển mạnh hơn cả 4G!
Chẳng kém cạnh, người dân miền Tây sông Mê Kông cũng bươn chải với cuộc sống "sóng gió" chẳng kém phần long đong khi phải chèo chống qua những mùa nước nổi tràn ngập từ trên trời rớt xuống. Bạn có nghĩ rằng việc phải lội nước đến rách dép suốt mùa mưa là "chỗ đứng" bất đắc dĩ mà chúng ta học được từ họ không? Chắc chắn là không!
Không chỉ có quá khứ xa, đời sống du mục hiện đại cũng không kém phần hấp dẫn với những màn "Lảm nhảm xuyên Việt" như một cách biểu diễn nghệ thuật điêu luyện của cô nàng Minh Hằng. Bỏ công việc bàn giấy, bỏ cả cơ hội hưởng thụ điều hoà máy lạnh, bỏ tất cả để tận hưởng những bánh xe tưởng chừng như không bao giờ muốn dừng lại. Ấy thế mà trong cái lúc "dừng chân" - hay nói đúng hơn là "bơ phờ trông ngóng" - cô vẫn cười tươi không cần bật, bởi vì cười để cuộc đời nó sợ mà!
Vậy giá trị văn hóa của đời sống du mục đến từ đâu? Từ những phong tục một lần trong đời mà ai ai cũng đồng tình, như lễ hội Nadaam ở Mông Cổ, tụ hội hết thảy từ võ sĩ đến kỵ binh, cung thủ - là bửa tiệc cho các game thủ thích cắm trại chờ đột phá. Ai bảo văn hóa du mục khô khan? Chỉ cần một lần nhảy tung tăng ở lều Kazakh thôi, ta mới thấy thật sự họ "đa dạng" ra sao! Trong khi người Tân Cương cũng tự hào khoe mái vòm Hồi giáo, cầu thang lên trời phải không?
Thích nghi tại sao lại quan trọng? Giống như việc bạn không thể rước cái máy phát điện chạy xăng lên sân thượng trong mùa mưa, người du mục phải tìm cách chiến đấu với thiên nhiên. Lều da của người Mông Cổ buộc phải tháo lên, tháo xuống linh hoạt thay cho mái tranh vững chắc. Đây không phải Gomez Addams trong thùng lạnh tắm tráng, mà là cách họ làm vậy để khỏi kẹt giữa "khói lửa" cho thiên nhiên chơi trò "hắt hơi" bất chợt nào.
Cuối cùng, đời sống du mục chính là một bản hoà ca nhịp nhàng xen lẫn đôi chút "khó khăn", khi phải di chuyển liên tục để không chết đói giữa thảo nguyên hay sa mạc mênh mông. Nhưng mà đừng lo, chỉ cần họ còn cười được, thì giấc mơ về thế giới không còn bô úp chắc chắn vẫn còn xa! Bởi vì cười lên cho đời nó sợ, và, biết đâu đấy, cùng lạc lối trong trải nghiệm sống động, người đọc cũng tự thấy mình "không cô đơn giữa cõi đời hài hước này" đâu!
